Financieel misbruik ouderen

Misschien heb je weleens van financieel misbruik bij ouderen gehoord. Ouderen die financieel op slinkse wijze kaalgeplukt worden door familie, vrienden of derden. En het gebeurt vaker dan je zal denken. Ook gaat het vaak over grote belangen waarbij er dus financiële maar ook emotionele en lichamelijke schade ontstaat. Er zijn voorbeelden van ouderen die hun hele vermogen kwijt zijn geraakt en van kinderen van wie de hele erfenis is weg geroofd. Wat is financieel misbruik ouderen precies, hoe herken je het en hoe kun je deze 'perfecte misdaad' voorkomen? 

Financieel misbruik

Veel ouderen komen op op een gegeven moment op het punt waarop ze hulp nodig gaan hebben voor bijvoorbeeld huishoudelijke taken en hun financiële administratie. En omdat de digitalisering continue in beweging is, is dat niet raar. Voor veel ouderen is het simpelweg op een gegeven moment niet meer bij te houden en wordt het steeds een beetje lastiger om de financiën goed bij te kunnen houden. Ouderen worden dus afhankelijk van anderen en helaas moeten we constateren dat hier soms misbruik van gemaakt wordt. Financieel misbruik door familie, vrienden of derden waaronder zelfs zorgverleners. 

Het kan dan gaan om een mantelzorger die tijdens het boodschappen doen voor de oudere ook voor zichzelf boodschappen doet en afrekent met het geld van de oudere. Maar het kan ook gaan om het pinnen van bedragen door bijvoorbeeld een kind of kleinkind. 

Het geld van de oudere wordt gebruikt voor zelfverrijking of andere zaken dan waarvoor het geld bestemd zou moeten zijn. Ook kan het zo zijn dat waardevolle spullen uit huis verdwijnen. Wanneer de oudere overlijdt of niet meer goed bij kennis is valt er vaak niets meer tegen te doen, omdat de pleger veelal zal aangeven dat hiervoor toestemming is gekregen van de oudere. Veel deskundigen noemen het financieel misbruik dan ook de 'perfecte misdaad'.

Vermoeden financieel misbruik

Er zijn ouderen die een vermoeden hebben van financieel misbruik of het zelfs zeker weten, maar hier toch niet over willen praten. Dit komt omdat zij zich erg kunnen schamen voor het feit dat zij iemand in vertrouwen hebben genomen die dit vertrouwen heeft geschaad. De schaamte is dan zo groot dat ze het financieel misbruik niet melden en onopgemerkt blijft voor kinderen of zorgverleners. Hierdoor kan het financieel misbruik te lang doorgaan er ontstaat er enorme schade op financieel, emotioneel en soms ook op lichamelijk vlak. Ook kinderen of zorgverleners kunnen een vermoeden hebben van financieel misbruik bij de ouderen. Het is dan zaak om direct actie te ondernemen om het misbruik te stoppen. 

Signalen financieel misbruik

Er zijn diverse signalen die opgemerkt kunnen worden en kunnen wijzen op financieel misbruik:

• Onverklaarbare geldopnames bij de bank
• Waardevolle spullen verdwijnen ineens uit huis 
• Een onverklaarbaar tekort aan geld
• Het ontstaan van achterstanden en schulden
• Het ontstaan van huurachterstand
• Overmatige belangstelling van de familie voor geld of bezittingen van de oudere
• Het weigeren van het geven van informatie over de financiële situatie van de oudere

Financieel misbruik is een veel voorkomend probleem en een oplossing is niet zomaar gegeven. Meestal vraagt dit maatwerk en een goede samenwerking tussen familie, verzorgers, zorginstellingen en financiële dienstverleners, afhankelijk wie het misbruik pleegt. 

Wat te doen bij financieel misbruik

Wanneer er een vermoeden bestaat of het duidelijk is dat er financieel misbruik gemaakt wordt van een persoon, dan kan daar een melding van gemaakt worden bij 'Veilig Thuis' op telefoonnummer 0800-2000. Financieel misbruik wordt namelijk gezien als een vorm van huiselijk geweld en het is van groot belang dat hier tegen op getreden wordt. Natuurlijk kan er ook direct contact opgenomen worden met de politie of de bank. 

Voorkomen van financieel misbruik

Financieel misbruik kan soms lastig te voorkomen zijn omdat mantelzorg, huishoudelijke hulp of een andere soort van ondersteuning gedragen wordt en afhankelijk is van een grote mate van vertrouwen. Wanneer je als oudere of als familie zoveel mogelijk uit wilt sluiten dat er financieel misbruik gemaakt kan worden, dan lijkt een beschermingsbewindvoerder een van de beste keuzes te zijn.

Houd er dan wel rekening mee dat de bewindvoerder ook echt een professionele bewindvoerder is die ieder jaar aan de rechtbank rekening en verantwoording af moet leggen. Ook moet de onder bewindgestelde oudere te allen tijde bij zijn of haar gegevens kunnen. Kan dit niet, dan is het niet een transparante bewindvoerder en moet er verder gezocht worden naar een betere. 

RIES | BEWIND is een professionele beschermingsbewindvoerder voor ouderen ter voorkoming van financieel misbruik. RIES | BEWIND gaat graag met u in gesprek om financieel misbruik te voorkomen dan wel direct te beëindigen.